İstanbul Fatih' e talih kuşu kondu?

İstanbul'un hangi semtine talih kuşu kondu?
		Taksim-Yenikapı metrosunun geçeceği semt, özellikle turizm yatırımcılarının gözdesi oldu.

Taksim-Yenikapı metrosunun geçeceği Küçükpazar, özellikle turizm yatırımcılarının gözdesi oldu. KİPTAŞ, Fatih Belediyesi ve bazı turizm yatırımcıları, semtteki eski ve metruk binaları alıp yenilemeye başladı…

SON günlerde yatırımcılar gözünü Fatih’in en eski semtlerinden Küçükpazar’a dikti. Süleymaniye, Vefa ve Haliç’in kıyısındaki bu semt, dar sokakları ve eski cumbalı evleriyle biliniyor. Birçok tarihi değeri günümüze kadar taşıyan Küçükpazar, önümüzdeki yıllarda kentsel dönüşümle adeta yeni baştan yaratılacak. Bölgede yaşayanlar bu değişime şimdiden kendilerini hazırlamış durumda. Muhtarıyla, esnafıyla, çalışanıyla hemen herkesin ortak görüşü şöyle: “Yıkılsın yeniden yapılsın. Yeter ki bölgedeki kötü görüntü ortadan kalksın.”

BİNALAR YORGUN, HARAP…
Sokakları eski dönem filmlerinin çekildiği platoları anımsatan semtte, boş ve yarısı yıkılmış binaların sayısı epey fazla. Mahalle aralarında kapı ve pencereleri sökülmüş boş betonarme binalar, yarısı çökmüş ahşap evler, adeta yılların yorgunluğunu omuzlarında taşıyan bir semt görüntüsü yaratmış. Öyle ki belediye, yıkılmaya yüz tutmuş birçok binanın üzerine “Dikkat! Aracınızı park etmeyin, bina çökebilir” uyarısı yazmış. Sokak aralarında yıkılmış birçok binanın boş arazisine ise çevre esnafı araçlarını park ediyor. Arazilerin bir kısmının çevresi de koruma amacıyla çevrilmiş.

DEĞİŞİMİN AYAK İZLERİ
Bir dönem İstanbul ekonomisinin kalbinin attığı, halen de oldukça faal olan Tahtakale’ye komşu konumdaki Küçükpazar’ın en hareketli bölgesi kuşkusuz İstanbul Manifaturacılar Çarşısı (İMÇ) ve çevresi. 1968 yılında kurulan İMÇ, İstanbul’un en eski alışveriş merkezlerinden biri. Hatta cumhuriyet tarihinin en eskisi… Bu merkezin yanı sıra ara sokaklarda konfeksiyon atölyelerinden makinecilere, hurdacılardan tornacılara pek çok küçük esnaf faaliyetini sürdürse de yakın gelecekte bölgede hızlı bir değişim yaşanacak gibi.
Semte eski cazibesini kazandırması beklenen ve yapımı hızla devam eden Taksim-Yenikapı metrosunun ayakları, Küçükpazar’da gözle görünür şekilde yükselmiş durumda. Taksim’den başlayan ve Haliç’e inşa edilecek bir köprüyle yeryüzüne çıkan metro, Küçükpazar’da yeniden yerin altına girip Yenikapı’dan Marmaray’a bağlanacak.

YATIRIMCI İLGİSİ ARTTI
İşte Küçükpazar’daki gelişmeleri önceden tahmin eden girişimciler çoktan stratejik mevzilere yerleşmiş durumda. Özellikle Haliç manzaralı butik otel, restoran, kafe gibi yatırımlara hız verilmiş. Örneğin eczacı Fazıl Bilgilioğlu, metronun Küçükpazar’da yerin altına gireceği tünelin hemen üstündeki Ayrancı Sokak’ta bulunan ve 1850’li yıllarda inşa edilen Hayriye Hanım Konağı’nı satın alarak restore ettirmiş. Ardından da bu yılın başında butik otel olarak işletmeye açmış. İşletmesini ise oğulları Burak ve Ömer Bilgilioğlu’na bırakmış.
Yine Ayrancı Sokağı’nın hemen başında, Hayriye Hanım Konağı’nın çaprazında kalan metruk binayı da Haliç’in üzerine inşa edilecek metro köprüsünün planlarını çizen Mimar Hakan Kıran satın almış.
Aynı sokakta KİPTAŞ tarafından satın alınan ve İstanbul Belediyesi Koruma Uygulama Denetim Müdürlüğü tarafından yeniden inşa ettirilen iki bina daha var.

EN BÜYÜK YATIRMICI KİPTAŞ
Küçükpazar’da Vefa ve Süleymaniye arasındaki eski evleri toplayan en büyük yatırımcılarsa İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Fatih Belediyesi. Söz konusu binaların çoğunu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki KİPTAŞ ve Fatih Belediyesi satın alıyor. Üst üste toplantılar yapıp ikna turları düzenleyen KİPTAŞ ve Fatih Belediyesi yetkilileri, anlaştığı mülk sahiplerine paralarını ödüyor. Anlaşma sağlanamazsa dava yoluyla binalar kamulaştırılıyor.
Bölge esnafı değişimden memnun ama bu satın almalar ve kamulaştırma konusunda kafaları biraz karışık. Küçükpazar’da bakkallık yapan İbrahim Ulusoy’un konuyla ilgili değerlendirmesi şöyle:
“1973 yılında gelip dükkan açmak için yer kiraladığımda ‘Buralar yıkılıp yeniden inşa edilecek. Boşuna yatırım yapma’ demişlerdi. Şimdi de aynı şeyler söyleniyor. KİPTAŞ, bölgedeki gayrimenkullerin yüzde 35’ini satın aldı. Ama hala mülk sahiplerinin çoğu evlerini satmadı. 4-5 yıl önce bana da binamın istimlak edileceğine dair bir yazı gelmişti. Ama sonra bir şey çıkmadı.”
Fatih Belediyesi ve KİPTAŞ, 2006 yılından bu yana 600-700 bin TL vererek bölgede çok sayıda eski bina satın almış. Şimdilerde ise eski evlerin metrekaresine 3-4 bin TL teklif ediyorlarmış. Anlaşma sağlanamaz ve mülk sahibi mahkemeye giderse metrekare fiyatları 7 bin 500-8 bin TL’ye kadar çıkıyormuş. Ancak KİPTAŞ, mahkeme yoluyla satın aldığı binalara peşin 150 bin TL verip kalan kısmı 5 yıl taksitle ödüyormuş.

HAL KALKINCA KADERİ DEĞİŞTİ
Süleymaniye’nin ve Vefa’nın altında kalana Küçükpazar’a bağlı 6 mahalle var. Trakya’dan, Kastamonu’dan, Konya’dan, doğu illerinden gelen çok sayıda insan Hoca Gıyasettin, Demirtaş, Yavuz Sinan, Hacı Kadın, Molla Hüsrev ve Sarıdemir mahallelerindeki çoğu eski evlerde yaşıyor. Kadınlar, evlerinin yanında ya da yarısı yıkılmış binaların içinde yatak ve yorganlarının pamuklarını, yünlerini havalandırıyor. Çocuklar, dar sokak aralarında oyun oynuyor…
Küçükpazar’ın mahalle aralarında dolaşırken yenilenmiş ahşap evlere de rastladık. Yenilenen bu binalar, bulundukları sokağın havasını anında değiştirmiş. Hemen yanı başlarında ya da karşılarındaki eski evlerse sırasını bekliyor.
25-30 yıl öncesine kadar Küçükpazar’da hiç işyeri yokmuş. Köklü ailelerin oturduğu nezih bir semtmiş. Küçükpazar sınırlarına giren hal taşınınca dönemin mahalli yöneticileri bina sahiplerine bakım yaptırmalarını istemiş. Ancak kimse masraf yapmak istememiş. Hoca Gıyasettin Mahallesi Muhtarı Musa Calıhan, “Burada doğup büyümüş, sonra çeşitli nedenlerle ayrılmış çok insan var. Hala ziyarete gelip eski günleri yâd ediyorlar. Şimdi ise bölgede yaşayanların çoğu göçmen ve hepsi de kiracı” diyor.

İMÇ’nin planı değişti, girişimciye fırsat doğdu
Bir tarafı Küçükpazar’a, diğer tarafı Unkapanı’na bakan İstanbul Manifaturacılar Çarşısı (İMÇ), İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) yeni hazırladığı 1/5000’lik imar planında ikinci derece ticaret alanı olarak tescil edildi. İçinde bin 200 dükkan bulunan İMÇ, bu planla bir kez daha faaliyet alanını değiştirip geliştirme fırsatı yakaladı. Kurulduğu yıllarda toptancıların ağırlıkta olduğu İMÇ’de, zamanla ev tekstili, yer döşemeleri, makine, müzik ve halı sektöründe faaliyet gösteren perakende firmaları öne çıkmıştı.
İkinci derece ticaret alanlarında turizme yönelik perakende ticaret alanları, konaklama tesisleri, oteller, lokantalar, kafeteryalar, turizm acenteleri, kitapevleri, geleneksel el sanatları üretim-pazarlama-sergileme birimleri, resmi kurumların irtibat büroları, banka ve finans kurumları, küçük ölçekli sağlık tesisleri, poliklinikler, ana çocuk sağlığı, doğumevi, huzurevi, laboratuar gibi hizmet birimleri yer alabiliyor.
İMÇ’nin özgün yapısı ve gabarisinin korunacağını açıklayan İBB, binanın 9.50 metre irtifasını aşmayacak şekilde yeniden düzenlenip özgün ticari işlevi dışında kültür ve turizm amaçlı yeni kullanımlara kavuşturulmasını öngörüyor.







Bülent Ekimci/Para Dergisi